MADDE BAĞIMLILIĞI TEDAVİSİNDE İLAÇ KULLANIMININ REDDİNE DAİR NİTEL BİR DEĞERLENDİRME

Bu çalışmanın amacı, ilaç tedavisi gören madde bağımlılarının tedaviyi reddetme süreçlerinde etkili olan faktörleri incelemektir. Bu faktörler arasında ilaçsız tedavi yöntemleri, işlevsellik, kişisel inançlar, duyumlar ve alternatif tedavi seçenekleri yer almaktadır. Araştırma, madde bağımlılarının medikal tedaviyi reddetme kararlarını etkileyen bu unsurları ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Madde bağımlıları ile yapılan araştırma için nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup yarı yapılandırılmış form kullanılarak 13 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Yapılan görüşmelerden elde edilen veriler ışığında İlaç Reddini Etkileyen Faktörler, İlaçsız Tedavi Süreci ve İşlevsellik, İlaç Tedavisine Dair İnançlar, Duyumlar ve Etkisi ve İlaca Alternatif Tedavi Yolların Denenmesi ve Etkisi olmak üzere 4 tema ortaya çıkmıştır. Katılımcıların ilaçlı tedaviyi reddetmesinde ilaç sektörüne dair olumsuz tutum, ilaçların yan etkileri ve ilacın madde bağımlılığı tedavisinde sürece dahil olan faktörler yer almaktadır. Aynı zamanda, ilaç kullanmadan yapılan tedavilerin etkinliğinin artırılması, katılımcıların bu tür tedavilere yönelik motivasyonlarını güçlendirmede kritik bir öneme sahip olduğu belirlenmiştir. İlaçlı tedaviye dair inanç ve duyumların olumsuz yönde olması ilaçlı tedaviye karşı olumsuz yargının beslenmesine yol açmakta ve katılımcıların ilaçsız tedavi arayışına neden olan önemli faktörler arasında yer almaktadır. İlaçsız tedavide ilaca alternatif yolların denenmesi ve etkisi ilaçlı tedavinin sürdürülebilirliğinin anlamlı şekilde azalmasına neden olmaktadır. Medikal tedavinin reddi konusunda literatürdeki sınırlılık madde bağımlılığı tedavisinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi bağlamında anlamlı bir boşluğu vurgulamaktadır. Bu bağlamda, araştırma madde bağımlılığı tedavisinde etkili yöntemlerin geliştirilmesi ve mevcut yöntemlerin iyileştirilmesi adına büyük önem taşımaktadır.

Prof. Dr. Ömer Miraç Yaman
İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü